پلی پروپیلن (PP) یک ماده شیمیایی در نوع ترموپلاست است که از پلیمریزاسیون پروپیلن به وجود می آید و همچنین قابل بازیافت می باشد. این ماده برای اولین بار در اوایل دهه 1950 در مقایس آزمایشگاهی تولید شده و در اواخر این دهه به تولید تجاری رسید. در ضمن Poly Propylene در صنعت ساخت انواع پلاستیک، تزئینات داخلی، جعبه باطری، خودروسازی، ساخت پانل درب ها و ... کاربرد دارد.

پلی پروپیلن چیست و چه کاربردی دارد؟

 از نظر ساختار شیمیایی، پلی پروپیلن یک پلیمر وینیلی است و به پلی اتیلن شباهت دارد اما تفاوت آن با پلی اتیلن در این است که به طور یک در میان، بر روی اتم کربن زنجیر اصلی آن یک گروه متیل وجود دارد. در این مطلب قصد داریم تا شما را با انواع، خواص، تولید، کاربرد و خرید پلی پروپیلن آشنا می کنیم.

پلی پروپیلن چیست؟

به نقل از وبسایت ایران کایسا :

مواد پلاستیک PP یکی از انواع پلاستیک است که در انواع ساده و الیافدار موجود است و  مصارف بسیار زیادی در جهان دارد و گاها این پلیمر را؛ همه منظوره می نامند. فرمول شیمیایی این پلیمر –CH2-CH(CH3)n- می باشد و یکی از اساسی ترین پلیمر های جهان است. پلی پروپیلن r40، c30s، r60 و z30s یک ترموپلاست است که از پلیمریزاسیون پروپیلن در دما و فشار نسبتا ملایم و در حضور کاتالیست زیگلر – ناتا تشکیل می شود. وجود کاتالیست ها در این پلیمر باعث بالا رفتن درصد تبلور این ماده می شود. 

فرمول مولکولی: (C3H6)n

چگالی: 0.855 g/cm3 amorphous ، 0.946 g/cm3 crystalline

دمای ذوب: ۱۳۰–۱۷۱ °C (266–340 °F)

انواع پلی پروپیلن (Poly Propylene)

به طور کلی هوموپلیمر و کوپلیمر دو دسته از پلی پروپیلن است که وجود دارند و هر کدام دارای تعدادی زیر مجموعه هستند. در ادامه به معرفی بیشتر آن پرداخته ایم.

هوموپلیمر پلی پروپیلن

این نوع از پرکاربردترین و گسترده ترین نوع پلیمر است که شامل مونومر پروپیلن به صورت جامد نیمه متبلور می باشد. این نوع در صنایع بسته بندی، پزشکی، نساجی، صنایع خودروسازی، الکترونیکی و لوله کاربرد دارد.این نوع حاوی مونوپروپیلن (Monopropylene) و به شکل جامد نیمه کریستالی است.

کاربردهای اصلی آن عبارت اند از:

تولید تسمه پلاستیکی pp 

محصولات مراقبت های بهداشتی

لوله ها

خودروها

قطعات الکتریکی مانند سیم برق

کوپلیمر پلی پروپیلن

این نوع با پلیمرازیسیون پروپیلن و اتان به وجود می آید و به سه دسته تقسیم می شود:

کوپلیمر تصادفی (Random Copolymer):

میزان اتیلن 5 تا 15 درصد در آن بیشتر است. واحدهای کومونومر براساس الگوی مشخص قرار دارد. این الگوی مشخص موجب سفت شدن ترموپلاستیک و کاهش میزان شکنندگی آن به نسبت کوپلیمر نامتناوب می شود. این پلیمر در صنایعی که به استحکام بالا نیازمند است، استفاده می شود.این نوع کوپلیمرها از پلیمریزاسیون اتن و پروپن تولید می شوند که 6 واحد اتن دارند.آن ها منعطف و از نظر نوری شفاف هستند و برای محصولاتی که نیاز به ظاهری زیبا و عالی دارند به کار می روند.

کوپلیمر بلوکی (Block Copolymer):

این کوپلیمرها مولکول های اتن بزرگ تر و مونومرهایی با ساختاری منظم دارند؛

این الگوی منظم ترموپلاستیک را سخت تر و شکننده تر از کوپلیمر تصادفی می کند.

از کوپلیمر بلوکی در مواردی که به استحکام بالا نیاز است، مانند مصارف صنعتی، استفاده می شود.

کوپلیمر ضربه ای (Impact Copolymer):

این نوع پلی پروپیلن 65-45 درصد اتیلن دارد ودر قطعاتی که به مقاومت ضربه ای نیاز دارند، مانند بسته بندی ها، لوازم خانگی و در بخش های مختلف خودرو و وسایل الکتریکی کاربرد دارد.

پلی پروپیلن منبسط شده (Expanded Polypropylene)

 این نوع از پلی پروپیلن ها دارای ویژگی های زیر هستند:

چگالی بسیار کم

استحکام بالا

مقاوم در برابر ضربه

عایق حرارتی

پلی پروپیلن منبسط شده در موارد زیادی کاربرد دارد؛

اعم از خودرو، محصولات ساختمانی تا کالاهای مصرفی و موارد دیگر.

پلی پروپیلن چه کاربردی دارد

تولید پلی پروپیلن (PP)

برررسی ها تا سال 1395 نشان می دهد، از مقدار 7/4 میلیون تن پلی الفین ها تولید شده در ایران، 4/23 درصد آن را پلی پروپیلن تشکیل می دهد. از تولیدکنندگان پلی پروپیلن در ایران می توان به مناطق ماهشهر و عسلویه اشاره کرد. به طور کلی پلی پروپیلن در 6 دسته زیر تولید می شود که هر کدام کاربرد مشخص به خود را دارند. در جدول زیر بیشتر در مورد آن توضیح داده ایم.

خواص پلی پروپیلن چیست؟

همواره دانستن رفتار یک ترموپلاستیک موجب انتخاب دقیق تر آن می شود. از نظر چگالی یکی از سبک ترین پلیمرهای دنیاست. در ضمن به شدن آتش گیر است. Poly Propylene خواص مکانیکی و الکتریکی خود را در دمای بالا، محیط مرطوب و زمانی که در آب قرار دارد، حفظ می نماید. در برابر ایجاد تنش و ترک و آب مقاوم است. درزمان حملات میکروبی مانند باکتری و قارچ حساس بوده و در برابر پاک کنندگی با بخار آب دارای مقاومت است. از نظر مقاومت شیمیایی شرایط زیر را دارد:

مقاومت عالی در برابر الکل و باز و در برابر اسیدهای رقیق و غلیظ

مقاومت محدود در برابر آروماتیک ها، هیدروکربن های هالوژنی و اکسیدکننده ها

مقاومت در برابر استرها، هیدروکربن های آلیفاتیک، کتون و آلدهیدها

به نقل از ویکی پدیا:

پلی‌پروپیلن دارای سه پیکربندی فضایی مختلف می‌باشد که عبارتند از ایزوتاکتیک (iPP)، سیندیوتاکتیک (sPP) و اتاکتیک (aPP). در نوع ایزوتاکتیک گروه‌های متیلی در یک طرف صفحه عبوری از زنجیر اصلی می‌باشند. در نوع سیندیوتاکتیک گروه‌های متیل به صورت یک در میان در دو طرف صفحه عبوری از زنجیر قرار می‌گیرند. در نوع اتاکتیک هم هیچ نوع نظم خاصی وجود ندارد.

کاربرد پلی پروپیلن Poly Propylene

پلی پروپیلن یا همان PP به دلیل داشتن ویژگی های چون مقاومت و استحکام خوب و همچنین قابل بازیافت بودن در صنایع گوناگون قابل استفاده هستند. در ادامه تعدادی از کاربردهای آن را گفته ایم.

صنایع نساجی

الیاف پلی پروپیلن در صنعت نساجی، تولید فرش و موکت و انواع طناب کاربرد دارد. نوع هموپلیمر آن برای این هدف استفاده می شود که شرکت های رجال، مارون و پلی نار عرضه کننده گرید این نوع است. در حال حاضر استفاده از منسوجات نبافته در تولید بعضی از کاربردهای بهداشتی، رشد زیادی دارد و بازار جدیدی از پلی پروپیلن را دارد.

تولید و ساخت ظروف

از روش قالب گیری دمشی در تولید ظروف پلی پروپیلن استفاده می کنند. این کاربرد نیاز به خط جوش مناسب و پایداری حرارتی بالا دارد. گریدهای هموپلیمر و کوپلیمر تصادفی نیز برای کاربرد مصرف شده و به وسیله پتروشیمی های جم، رجال، نوید زر و شازند تولید می شود.

کاربرد پلی پروپیلن در پزشکی

به طور کلی برای ساخت تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی از PP استفاده می شود.  از این ماده به عنوان مواد اولیه در تولید تجهیزات پزشکی و محصولات یک بار مصرف پزشکی استفاده می کنند که نوع اختصصای پلی پروپیلن پزشکی برای این هدف در نظر گرفته است. در صورتی که از Poly Propylene غیرپزشکی برای تولید محصولات پزشکی استفاده شود، سرطان زا، حساسیت زا، ناسازگار با بدن و تب زا می باشد.

منبع: ايلنا